نظام تصميم گيري و اجراي صحيح، مبتني بر اولويت بندي و دسته بندي اهداف است. با توجه به اينکه در بسياري از مواقع ممکن است تزاحم اهداف رخ دهد لازم است تا توان و قدرت مجريان تصميم ها به صورت منظم و دسته بندي شده اعمال شود. لذا، مقام معظم رهبري براي تحقق اهداف اسلامي زنجيره ي منطقي اي را متصور مي شوند تا همه کساني که خواهان تحقق اهداف اسلامي در جهان اند دستورکار منسجم و موثقي در اختيار داشته باشند. سلسله مراتب اهداف اسلامي از نظر ايشان عبارتند از انقلاب اسلامي، نظام اسلامي، دولت اسلامي، جامعه اسلامي و در نهايت امت اسلامي است. در ادامه تلاش مي شود تا با توجه به بيانات و پيام هاي مقام معظم رهبري به درک انديشه هاي ايشان در مورد تحقق اهداف اسلامي نائل شويم. در قسمت اول اين مقاله به دو زنجيره ابتدايي تحقق اهداف اسلامي يعني انقلاب اسلامي و نظام اسلامي مي پردازيم و در مقاله دوم به تحليل سه زنجيره باقي مانده خواهيم پرداخت..

زنجيره تحقق اهداف اسلامي

رهبر معظم انقلاب براي تحقق اهداف اسلامي مراتبي را در نظر مي گيرند که عبارتند از انقلاب اسلامي، نظام اسلامي، دولت اسلامي، جامعه اسلامي و در نهايت امت اسلامي است. به عبارتي از منظر ايشان ابتدايي ترين حرکت براي تشکيل امت اسلامي حرکت انقلابي است.« يک زنجيره‌ي منطقي وجود دارد...حلقه‌ي اول، انقلاب اسلامي است، بعد تشکيل نظام اسلامي است، بعد تشکيل دولت اسلامي است، بعد تشکيل جامعه‌ي اسلامي است، بعد تشکيل امت اسلامي است» (بيانات معظم له در ديدار دانشجويان کرمانشاه ۱۳۹۰/۰۷/۲۴)

زنجيره تحقق اهداف اسلامي در انديشه مقام معظم رهبري

نکته اي که نبايد از آن غفلت داشت اين است که زنجيره تحقق اهداف اسلامي به شکل متصل و پيوسته است. بدين معنا که هدف ها يکي پس از ديگري رخ مي دهد. اگرچه انقلاب اسلامي به معناي عام آن شامل همه اين مراحل مي شود اما اختصاصا منظور از انقلاب اسلامي در زنجيره تحقق اهداف اسلامي حرکتي انقلابي براي برداشتن رژيم هاي مرتجع و طاغوتي هم است. «اين يک زنجيره‌ي مستمري است که به هم مرتبط است. منظور از انقلاب اسلامي ... حرکت انقلابي است؛ والّا به يک معنا انقلاب شامل همه‌ي اين مراحل ميشود. اينجا منظور ما ... همان حرکت انقلابي و جنبش انقلابي که نظام مرتجع ... نظام وابسته و فاسد را سرنگون ميکند و زمينه را براي ايجاد نظام جديد آماده ميکند.» (بيانات معظم له در ديدار دانشجويان کرمانشاه ۱۳۹۰/۰۷/۲۴)

1. 1.     انقلاب اسلامي

از منظر حضرت آيت الله خامنه اي، يکي از ابتدايي ترين زنجيره تحقق اهداف اسلامي، انقلاب اسلامي است. انقلاب اسلامي حرکتي رو به جلو در نظر گرفته مي شود که داراي شاخص هايي است. هدف اين حرکت انقلابي در وهله اول بايد حذف رژيم هاي مرتجع و طاغوتي و جايگزيني آن با نظام اسلامي باشد تا از اين جهت هدف هاي عالي تري چون تشکيل دولت اسلامي و جامعه اسلامي و در نهايت امت واحده اسلامي محقق گردد.

برخي از لوازم اصلي انقلاب اسلامي از منظر رهبر معظم انقلاب عبارتند از رهبري دافع و جاذب، کلان نگري در مسائل، استکبارستيزي، انصاف، صيانت از جهتگيري‌هاي اصلي انقلاب، ايستادگي در برابر فتنه گران و اميد به وعده هاي الهي مي باشد که در ادامه مختصرا به آنها پرداخته مي شود.

• ·       رهبري دافع و جاذب

يکي از مهمترين ارکان هر حرکت انقلابي را بايد رهبري انقلابي دانست. رهبران انقلابي هم هر کدام داراي خصوصيات متفاوتي اند. به نظر رهبر معظم انقلاب اسلامي هر انساني دافعه و جاذبه خاص خود را دارد منتهي رهبر انقلابي اسلامي بايد به مانند امام خميني (ره) معيار جاذبه و دافعه اش اسلام باشد. « همه جاذبه و دافعه دارند... اما انسانهاي بزرگ، جاذبه‌شان يک طيف وسيعي را به وجود مي‌آورد؛ دافعه‌ي آنها هم همين طور، يک طيف عظيمي را به وجود مي‌آورد. جاذبه و دافعه‌ي امام تماشائي است. آنچه که مبنا و معيار جاذبه‌ي امام و دافعه‌ي امام بود، باز مکتب بود، اسلام بود» (خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني (ره)  ۱۳۸۹/۰۳/۱۴)

• ·       کلان نگري در مسائل

لازمه انقلاب کلان نگري در مسائل است چرا که انقلاب تحولي کلان در بطن جامعه است و تحولي کلان صرفا با ديد مقطعي و جزئي ميسر نمي شود. به عبارتي دشمن شناسي لازمه نگاه کلان است.. « دشمني جبهه‌اي كه امروز در مقابل ايران اسلامي قرار گرفته و دشمني ميكند، متمركز روي همين نقطه‌ي قدرتمند شدن ايران است؛ نميخواهند اين اتّفاق بيفتد. اين نگاه كلان را بايد در همه‌ي حوادث و قضايا - قضاياي سياسي، قضاياي اقتصادي، قضاياي گوناگون بين‌المللي و منطقه‌اي كه مربوط به كشورتان است - همواره در نظر داشته باشيد، فراموش نكنيد.» (بيانات معظم له در ديدار شرکت‌کنندگان در هفتمين همايش ملي نخبگان جوان  ۱۳۹۲/۰۷/۱۷)

تحليل کلان نگر ريشه بسياري از مسائل غرب با ايران را ريشه در رويارويي اين جبهه با زياده خواهي هاي جبهه مقابل مي داند. « نظام سلطه جنگ را، فقر را، فساد را گسترش ميدهد، با همان سازوكار مشخّص تقسيم دنيا به ظالم و مظلوم ]  اما [  اسلام - يعني انقلاب همه‌ي اين عوامل را نفي ميكند؛ چالش اصلي اينجا است ... بقيه‌ي حرفها بهانه است. تحريم، جنگ داخلي، ايجاد كودتا، بقيه‌ي چيزهايي كه در اين سالها [بوده‌]، مسئله‌ي انرژي هسته‌اي، همه را در اين چهارچوب بايد نگاه كرد...» (بيانات معظم له در ديدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ۱۳۹۲/۰۶/۲۶)

• ·       استکبارستيزي

ضديت با نظام سلطه و استکبار از اهداف اصلي انقلاب اسلامي است. به عبارتي  حرکت انقلابي درصورتي اسلامي خواهد بود که هدف اش مبارزه با نظام سلطه و استکبار باشد. «استکبارستيزي؛ ايستادگي قاطع در مقابل حرکت کفر و نفاق - نه فقط در کشور، بلکه در سطح جهان - مرزبندي شفاف با دشمنان انقلاب و دشمنان دين؛ اينها شاخص است.» (بيانات معظم له در ديدار اعضاي بسيجي هيأت علمي دانشگاه‌ها ۱۳۸۹/۰۴/۰۲)

• ·       انصاف

يکي از لوازم اصلي بقاي هر فعاليت اجتماعي اعم از فعاليت انقلابي، منصفانه بودن آن در همه زمينه ها از جمله تحليل و عمل است. لذا « زيادتر نگوئيد از آنچه که هست، از آنچه که بايد و شايد. منصف باشيم؛ عادل باشيم. اينها آن وظائف ماست. اينجور نيست که ما چون مجاهديم، چون مبارزيم، چون انقلابي هستيم، بنابراين هر کسي که از ما يک ذره - به خيال ما و با تشخيص ما - کمتر است، حق داريم که درباره‌اش هر چي که ميتوانيم بگوئيم؛ نه، اينجوري نيست. بله، ايمانها يکسان نيست، حدود يکسان نيست و بعضي بالاتر از بعضي ديگر هستند. خدا هم اين را ميداند و ممکن است بندگان صالح خدا هم بدانند؛ لکن در مقام تعامل و در مقام زندگي جمعي، بايد اين اتحاد و اين انسجام حفظ بشود و اين تمايزها کم بشود.» (بيانات معظم له در ديدار اعضاي بسيجي هيأت علمي دانشگاه‌ها ۱۳۸۹/۰۴/۰۲)

• ·       صيانت از جهتگيري‌هاي اصلي انقلاب

يکي از سخت ترين کارهايي که همزمان با تحولات عظيم اجتماعي مي توان انجام داد، حفظ جهت گيري هاي اصلي آن انقلاب يا هر تحول عظيم اجتماعي است. لذا« چالش اصلي همه‌ي تحولات بزرگ اجتماعي - از جمله انقلابها - صيانت از جهتگيري‌هاي اصلي اين انقلاب يا اين تحول است. اين مهمترين چالش هر تحول عظيم اجتماعي است که هدفهائي دارد و به سمت آن هدفها حرکت و دعوت ميکند. اين جهتگيري بايد حفظ شود. اگر جهتگيري به سمت هدفها در يک انقلاب، در يک حرکت اجتماعي صيانت نشود و محفوظ نماند، آن انقلاب به ضد خود تبديل خواهد شد» (بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني (ره) ۱۳۸۹/۰۳/۱۴)

• ·       ايستادگي در برابر فتنه گران و  خط مستمر در انقلاب

درصورت ايستادگي نکردن روي اصول اوليه هر انقلاب و نظام سياسي،استحاله شدن يکي از آسيب هايي است که هيچ نظام سياسي  انقلابي از آن مستثني نيست. لذا «اميرالمؤمنين در آن لحظه‌ي فريب و فتنه، به دوستان خود نهيب ميزند: «امضوا علي حقّکم و صدقکم»؛ اين راه حقي که در پيش گرفتيد، اين حرکت صادقانه‌اي که داريد انجام ميدهيد، اين را از دست ندهيد و رها نکنيد؛ با حرفهاي فتنه‌گران و فتنه‌انگيزان، در دل شما تزلزل به وجود نيايد» (بيانات معظم له در ديدار مردم بوشهر در روز ميلاد امام علي(ع) ۱۳۸۹/۰۴/۰۵)

• ·       اميد به وعده هاي الهي

يکي از خصوصيات انقلابي که اسلامي است داشتن حسن ظن به وعده هاي الهي است. رهبران الهي و اسلامي بايد حسن ظن به وعده هاي الهي داشته باشند. «به وعده‌ي الهي بايد اعتماد کرد. خداي متعال در سوره‌ي «انّا فتحنا» ميفرمايد: «و يعذّب المنافقين و المنافقات و المشرکين و المشرکات الظّانّين باللَّه ظنّ السّوء»؛ خصوصيت منافق و مشرک از جمله اين است که به خدا سوءظن دارند، وعده‌ي الهي را قبول ندارند، باور ندارند. اينکه خدا ميگويد: «و لينصرنّ اللَّه من ينصره»، اين را آدم مؤمن با همه‌ي وجود قبول دارد؛ منافق اين را قبول ندارد... امام به وعده‌ي الهي اطمينان داشت.» (بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني (ره) ۱۳۸۹/۰۳/۱۴)

1. 2.      نظام اسلامي

نظام اسلامي در منظر رهبر معظم انقلاب اسلامي« يعني آن هويت کلي که تعريف مشخصي دارد، که کشور، ملت و صاحبان انقلاب - که مردم هستند - آن را انتخاب ميکنند. در مورد ما، مردم ما انتخاب کردند: جمهوري اسلامي. جمهوري اسلامي يعني نظامي که در آن، مردم‌سالاري از اسلام گرفته شده است و با ارزشهاي اسلامي همراه است. ما از اين حلقه هم عبور کرديم. » (بيانات معظم له در ديدار دانشجويان کرمانشاه ۱۳۹۰/۰۷/۲۴).

الزاما انقلابي که ماهيت اسلامي دارد منتهي به نظام سياسي اسلامي نخواهد شد. اين  نکته اي است که رهبر معظم انقلاب مطرح مي کنند که به عبارتي دستورکار انقلابيون مسلمان هم مي تواند باشد. «شورش انقلابي و نهضت انقلابي مي‌توانست انجام بگيرد، اما نظام غيراسلامي تشکيل شود. خيلي جاها اين‌طور شده؛ در الجزاير همين‌طور بود. در الجزاير، نهضت، اسلامي بود. اصلاً پايگاه نهضت و رهبران نهضت، مسلمانها بودند؛ اما بعد از آن‌که نهضت به نتيجه رسيد، کساني که اعتقادي به مباني تفکر اسلامي نداشتند، آمدند قدرت را در دست گرفتند. اين‌جا هم همين کارها داشت مي‌شد» (بيانات معظم له در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيأت دولت ۱۳۸۴/۰۶/۰۸)

رهبر معظم انقلاب در مرحله استقرار نظام اسلامي آفت هايي را بر ميشمارد که عبارتند از موارد ذيل مي باشد: ساده انگاري و غرور ناشي از پيروزي مقدماتي، استقرار نظامي مبتني بر اصول اسلام و رد الگوهاي شرق و غرب، مبارزه اصلي مستمر در نظام سياسي مبتني بر اسلام، صبر رهبران نظام اسلامي در مقابل مشکلات است.

• ·       ساده انگاري و غرور ناشي از پيروزي مقدماتي

حضرت آيت الله خامنه اي خطاب به انقلابيون منظقه و جهان اسلام در مورد اصل نظام سازي هشدار مي دهند و انقلاب اسلامي را حرکت آغازين براي رسيدن به آن مي دانند.« مراقب اين امانت بزرگ باشيد. غرور و نيز ساده‌انگاري، دو آفت بزرگ پس از نخستين پيروزي‌هايند.» (بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران + ترجمه خطبه عربي ۱۳۹۰/۱۱/۱۴).  به عبارتي، دو حس غرور و ساده انگاري و توهم ناشي از پيروزي مقدماتي و اوليه در انقلابيون مي تواند به آنها حس کاذب پيروزي نهايي را بدهد و از رفتن به سمت حلقه هاي ديگر اهداف اسلامي باز بدارد. از منظر رهبر معظم انقلاب، حرکت انقلابي به معناي از بين بردن نظام طاغوتي و ارتجاعي گذشته فقط مقدمه اي هر چند بزرگ براي جلقه دوم يعني نظام سازي اسلامي است.

• ·       استقرار نظامي مبتني بر اصول اسلام و رد الگوهاي شرق و غرب

حضرت آيت الله خامنه اي خطاب به مردم مسلمان و انقلابي جهان اسلام آنها را الگوهاي شرق و غرب باز مي دارند و نظام سازي مبتني بر اصول اسلامي را مهم ترين کار پس از حلقه اول (حرکت انقلابي) مي دانند. «نظام‌سازي کار بزرگ و اصلي شما است. اين کاري پيچيده و دشوار است. نگذاريد الگوهاي لائيک يا ليبراليسم غربي، يا ناسيوناليسم افراطي، يا گرايشهاي چپ مارکسيستي، خود را بر شما تحميل کند.» (بيانات معظم له در اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي ۱۳۹۰/۰۶/۲۶)

• مبارزه اصلي مستمر در نظام سياسي مبتني بر اسلام

لازمه استمرار نظام اسلامي مبارزه است. ايشان به تجربه تاريخي حرکت هاي انقلابي جهان اشاره مي کنند که بعد از درخشيدن به زودي رو به خاموشي مي گذارند. علت اين خاموشي را نداشتن مبارزه جدي، خردمندانه و مستمر مي دانند.

« نظام اسلامى با مبارزه به‌وجود آمد، بدون مبارزه اين نظام تحقّق‌پذير نبود؛ همه‌ى آرزوهاى بزرگ در دنيا همين‌جور است. حفظ نظام و پايدارى نظام هم با مبارزه به‌وجود آمد؛... بينيد در شمال آفريقا و در بعضى جاهاى ديگر چه خبر است. عيناً اين سرنوشت ميتوانست براى جمهورى اسلامى پيش بيايد که درى به تخته بخورد و حرکتى به‌وجود بيايد و نظامى اسلامى با شعارهاى رنگين و برّاق به‌وجود بيايد، بعد هم بعد از اندکى بکلّى اوضاع دگرگون بشود و از بين برود. آنچه نگذاشت اين اتّفاق بيفتد، مبارزه بود؛ مبارزه‌ى صميمى و جدّى و خردمندانه؛ اين را ما فراموش نکنيم.» (بيانات معظم له در ديدار نمايندگان مجلس شوراى اسلامى‌ ۱۳۹۳/۰۳/۰۴)

• ·       صبر رهبران نظام اسلامي در مقابل مشکلات

رهبر معظم انقلاب ايستادگي در مقابل مشکلات بر سر اصول و اعتقادات را صبر تلقي مي کنند و لذا امام خميني (ره) را به عنوان اسوه صبر براي حرکت هاي انقلابي در جهان اسلام براي اقدامات انقلابي و نظام سازي معرفي مي کنند. « يكي از مظاهر عظمت امام بزرگوار عبارت بود از صبر در اين قضيه. البته دوران ايشان، دوران كوتاهي بود - ده سال بيشتر طول نكشيد - اما در همين دوران، ايشان پايه‌ها را محكم چيد. يكي از كارهاي امام اين بود كه به خاطر مشكلاتي كه احياناً پيش مي‌آمد - چه در زمينه‌ي مسائل داخلي، چه در زمينه‌ي چالشهاي بين‌المللي - ايشان از مباني و اصول كوتاه نيامد؛ يعني صبر كرد. من تعبير كردم به صبر امام.» (بيانات معظم له در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري ۱۳۹۰/۰۶/۱۷)      امیدهاهرنژاد

منابع

1. بيانات معظم له در ديدار دانشجويان کرمانشاه ۱۳۹۰/۰۷/۲۴
2. بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني (ره)  ۱۳۸۹/۰۳/۱۴
3. بيانات معظم له در ديدار شرکت‌کنندگان در هفتمين همايش ملي نخبگان جوان  ۱۳۹۲/۰۷/۱۷
4. بيانات معظم له در ديدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ۱۳۹۲/۰۶/۲۶
5. بيانات معظم له در ديدار اعضاي بسيجي هيأت علمي دانشگاه‌ها ۱۳۸۹/۰۴/۰۲
6. بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه‌ي تهران در حرم امام خميني (ره) ۱۳۸۹/۰۳/۱۴
7. بيانات معظم له در ديدار مردم بوشهر در روز ميلاد امام علي(ع) ۱۳۸۹/۰۴/۰۵
8. بيانات معظم له در ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيأت دولت ۱۳۸۴/۰۶/۰۸
9. بيانات معظم له در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران + ترجمه خطبه عربي ۱۳۹۰/۱۱/۱۴
10. بيانات معظم له در اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي ۱۳۹۰/۰۶/۲۶
11. بيانات معظم له در ديدار نمايندگان مجلس شوراى اسلامى‌ ۱۳۹۳/۰۳/۰۴
12. بيانات معظم له در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري ۱۳۹۰/۰۶/۱۷